Еңбек дауларын шешу
Еңбек дауын жұмыс беруші мен қызметкер немесе жұмыс беруші мен қызметкерлер ұжымы арасындағы шешілмеген келіспеушілік ретінде анықтауға болады.
Жеке және ұжымдық еңбек дауларына, оның ішінде ереуілге шығу құқығы Қазақстан Республикасы Конституциясының 24-бабының 3-тармағында бекітілген. Еңбек дауларын келісім комиссиялары және (немесе) соттар қарайды. Еңбек даулары бойынша заңгер осындай істермен айналысады.
Еңбек даулары даулардың ең күрделі санаттарының біріне жатады. Сондықтан еңбек дауларымен айналысатын заңгер кәсіби маман болуы керек. Күрделілік тек еңбек даулары бойынша дәлелдеу процесі ғана емес, сонымен бірге дәлелдемелерді жинау болып табылады. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында көзделген қысқартылған іс жүргізу мерзімдері де қиындық тудырады. Заңгер Пак Павел Леонидович еңбек даулары саласында келесі қызмет түрлерін көрсетеді:
• еңбек шартының мазмұнын талдау;
• еңбек шарттарының жобаларын әзірлеу;
• қызметкерді әртүрлі негіздер бойынша жұмыстан шығару мәселелері бойынша консультациялар;
• еңбек дауларын шешудің сотқа дейінгі сатысына қатысу, келіссөздерге қатысу;
• жалақы бойынша берешекті өндіріп алу;
• амалсыз бос жүрген уақыты үшін орташа жалақыны өндіріп алу;
• жұмыстан босату себебінің күні мен мәтінін өзгерту;
• басқа жұмысқа ауысуды заңсыз деп тану;
• жұмыс берушінің заңсыз әрекеттеріне мемлекеттік және бақылаушы органдарға шағымдану;
• еңбек заңнамасын бұзғаны үшін жұмыс берушіні жауапкершілікке тартуға жәрдемдесу;
• сотта мүдделерді білдіру.
