Азамат соғысы дәуіріндегі шаруалар көтерілістері кейінгі ұрпақтардың мәдени жадында терең із қалдырып, Кеңес өкіметінің қалыптасу тарихында маңызды орын алады. Соңғы жүз жыл ішінде шаруалардың наразылықтарын сипаттаудың екпіндері мен тәсілдері бірнеше рет түбегейлі өзгерді — кеңестік ресми мәлімдемелерден "кулак-СР көтерілістері" ретінде қайта құру кезеңінде көтерілісшілерді романтизациялауға дейін. Большевиктік цензура және ауыл әлемінің біртіндеп жойылуы сол жылдардағы халықтық қойылымдардың тарихын негізінен "басқа адамдардың дауыстарымен" баяндауға мәжбүр етті. Бұл ұжымдық монография осы оқиғалар туралы естеліктерді сақтау және беру ерекшеліктерін зерттейді. Соңғы жүз жылда ескерткіштер мен ескерткіштерге қатысты қандай процестер орын алды? Ауызша естеліктер аға буыннан кішіге қалай берілді? Осы уақыт ішінде жеке және отбасылық жад қалай өзгерді? Бұқаралық мәдениет көтерілістің тарихи жадына қандай әсер етеді? Авторлар бұл сұрақтардың жауабын Тамбов және Батыс Сібір көтерілістері мысалында және басқа да бірқатар баяндамаларда атап көрсетеді. Авторлар пайдаланған көптеген естелік дереккөздер, сұхбаттар және мұрағаттық құжаттар ғылыми айналымға алғаш рет енгізілуде.